Ünite 1 Dünyanın Oluşumu,Eski Mezopotamya e Eskir MISIR Tarihi ve Uygarlıkları
Dünyanın Oluşumu ve İlk İnsan Türleri ile ilgili ders notları
Amacı : Dünya ve canlıların oluşumunu, ilk insan türlerini açıklamak.
Dünya 4.5 milyar yıl önce gaz ve toz bulutlarından meydana gelmiştir. Dünya üzerinde tek hücreli canlılar yaklaşık 3.6 milyar yıl önce,çok hücreli canlılar ise 1.7 milyar yıl önce ortaya çıkmıştır. Günümüzden yaklaşık 570 milyon yıl önce Birinci Zaman (Paleozoyik)’da bitkiler ve hayvanlar dünyada görülürler. ikinci Zaman’da (Mezozoyik), günümüzden 230 milyon yıl önce dinazorlar, 220 milyon yıl önce de memeliler görülmeye başlar. Bu dönemin sonlarında yaklaşık 65 milyon yıl önce dinazorların soyu tükenmiştir. Dördüncü zaman Pleistosen ve Holosen olmak üzere iki evrelidir. Günümüzden 2 milyon yıl kadar önce başlayan Pleistosen dönem 10 bin yıl öncesine kadar devam eder ve Paleolitik (EskiTaş) Çağ bu dönemde yaşanmıştır. Holosen dönem ise günümüzden 10 bin yıl önce başlar vegünümüzde de devam etmektedir. Bütün insan türleri Paleolitik Çağ’da görülmüştür. Alt Paleolitik Çağ’da (G.Ö. 2.500.000-200.000)homo habilis, homo rudolfensis, homo erectus, homo ergaster ve homo heidelbergensis; OrtaPaleolitik Çağ’da (G.Ö. 200.000-40.000) homoneanderthalensis ve homosapiens; Üst Paleolitik Çağ’da (G.Ö. 40.000-12.000) da homo sapiens türü insanlar görülmüşlerdir.
Eski Mezopotamya Tarihi ile ilgili ders notları
AMAÇ :Mezopotamya’nın coğrafi yapısını ve Eski Mezopotamya tarihini genel hatlarıyla kavramak.
Dicle (idiglat) ve Fırat (Purattu) nehirleri Mezopotamya’ya hayat verir. Eskiçağ’da Dicle ve Fırat, bugün denize döküldükleri noktadan 200 km daha içeride birbirlerinden ayrı olarak Basra Körfezi’ne dökülmekteydiler. Nehirlerin getirdiği alüvyon nedeniyle deniz dolmuş, nehirler yatak değiştirip birleşerek fiattülarap Nehri’ni oluşturmuşlardır. Zagros etekleri Paleolitik Çağ’dan itibaren insanların yaşadığı bir bölge olmuştur. Barda-Balka kamp alanı ve fianidar Mağarası Paleolitik Çağ insanlarının önemli yaşam alanlarıdır. Mezolitik ya da Epipaleolitik Çağ’ın özelliklerini gösteren kültürler Doğu Akdeniz kıyısında saptanan Kebara ve Natufyen kültürleridir. Hassuna, Samarra, Halaf ve Ubeyd Mezopotamya’nın Neolitik ve Kalkolitik Çağ’larındaki önemli kültürlerdir.
Bölgenin bir sonraki evresi Uruk Dönemi (MÖ.4000-3100) dir. MÖ. 3200’de rahipler, ekonomik kayıtların tutulması sırasında yazıyı geliştirmişlerdir. Mezopotamya’nın tarihi dönemleri Sümerler ile başlar ve sırasıyla, Erken Hanedanlar Dönemi (MÖ. 2900-2350), Akkadlar (MÖ. 2350-2150), Yeni Sümer Dönemi (III. Ur Sülalesi) (MÖ. 2112-2000), Assurlular ve Babilliler, Kassitler, Assur ve Urartu Krallıkları, Yeni Babil Devleti (MÖ. 612- 539) birbirini takip eder. Mezopotamya, MÖ. 539-331 tarihleri arasında Pers Devleti’nin bir parçası olmuştur. Daha sonra bir süre ‹skender ‹mparatorluğu’nun, Büyük ‹skender’in MÖ. 323 yılında ölümünden sonra Selevkosların eline geçmiştir. Romalılar, Mezopotamya’nın kuzeybatı bölümünü kısa bir süre (MS. 115-117) egemenlikleri altına almışlardır. MS. 226-640 tarihleri arasında Sasaniler, son olarak da MS. 640’larda Araplar Mezopotamya’ya hâkim olmuşlardır.
Eski Mezopotamya Uygarlığı ile ilgili ders notları
AMAÇ :Eski Mezopotamya’nın devlet yönetimini, hukukunu ve dinini açıklamak.
Devlet Yönetimi: Sümerlerde yönetimle ilgili En (Bey), Ensi (Vali) ve Lugal (Kral) gibi unvanlar karşımıza çıkmaktadır. Akkad egemenliğinde merkezî krallık yönetimi görülür. Akkadlar devletlerini merkezî sistemle yöneterek bütün dünyayı yönetme düşüncesini geliştirmişlerdir. Daha sonraki Yeni Assur Devleti ve Pers Dönemi kralları da ülkelerini mutlak monarşi sistemiyle yö-
netmişler, ülkelerinin topraklarını eyaletlere bölerek başlarına valiler atamışlardır.
Hukuk: Sümerlerde adaletin koruyucusu olarak Güneş tanrısını (UTU) kutlamaktaydılar. Adaletin yeryüzündeki temsilcisi hâkimlerdi. En büyük hâkim, başyargıç ise kraldı. Fakat onun mahkemede bulunamadığı hâllerde, kralın vekilleri olarak Sukkaller davalara bakarlardı. Mahkemeler tapınağın veya şehrin kapısında yapılırdı.
Mezopotamya’da bugüne kadar bulunan kanunlar yazılış sırasına göre şunlardır:
I. Sümerce Yazılı Kanunlar:
a) Urukagina Kanunu
b) Ur-Nammu Kanunu
c) Ana ittişu Kanunu
d) Lipit-iştar Kanunu
II. Akkadca Yazılı Kanunlar:
a) Eşnunna Kanunu
b) Hammurabi Kanunu
c) Orta Assur Kanunları
Din: Mezopotamya’da çok tanrılı bir din anlayışı hâkimdi. Sümerlerde her şehrin bir tanrısı vardı.
Uruk’ta inanna, Ur’da Nanna, Lagaş’ta Ningirsu, Nippur’da Enlil, Babil’de Marduk ve Assur’da Assur gibi. Tanrıların tapınak-ev anlamına gelen zigguratların altında yaşadığına inanılırdı. Zigguratlar tanrıların evi olması yanında yazıcı okulu, kütüphane ve arşiv işlevlerini de görmekteydi
Devamı gelecek